Proslava dvadesetogodišnjice novijih arheoloških istraživanja na prostoru Risna, u organizaciji Ambasade Republike Poljske u Podgorici, Centra za antička istraživanja Jugoistočne Evrope i Opštinske javne ustanove “Muzeji” Kotor, održana je na lokalitetu Rimski mozaici.
“Ambasada Poljske još od 2015. godine ima uspješnu saradnju sa Rimskim mozaicima, tako da danas, nakon pauze izazvane pandemijom, imamo priliku vidjeti nove informativne panele na kojima su prikazana istraživanja arheologa sa kojima sarađujemo. Takođe, zadovoljstvo nam je što nastavljamo saradnju”, kazala je Ivona Vujisić, ekspert za ekonomske odnose i medije pri Ambasadi Poljske, dodavši kako u ime opravdano odsutnog ambasadora Artura Dmohovskog ima čast pozdraviti novoizabranu direktoricu OJU “Muzeja” Kotor Dušicu Ivetić.
Od 2001. godine stručnjaci sa Varšavskog univerziteta, koje predvodi Pjotr Diček sa Janušom Reclavom i Martinom Lemke, sprovodi u Risnu naučni projekat “Rizon – prijestonica kraljice Teute”. Poljskim arheolozima najprije je partner na projektu bio Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture iz Kotora, a nakon transformacije 2011. godine Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore. Arheološkim radovima upravljali su Jovan Martinović, Vilma Kovačević, a od 2014. Dejan Gazivoda. Kroz Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara Crna Gora sufinansira projekat.
“Zahvaljujući radu arheologa iz Crne Gore i sa Varšavskog univerziteta”, kazao je Pjotr Diček, “mnoge misterije grada kraljice Teute i kralja Balajosa su razriješene.”
“Zlatni prsten, najveće svjetsko blago novčića, brojne helenističke posude, amfore, jedini poznati ilirski kompleks palata, mozaici otkriveni u rimskoj zgradi u kojoj se nalazimo, ali i svakodnevni predmeti, čine jedinstvenu kolekciju lijepih nalaza”, ustvrdio je Diček, naglasivši kako je pred arheolozima još dosta posla. Riječ je o nastavku istraživanja na ilirskoj palati, te proučavanju takozvane agore koja se nalazi u centra Carina nasuprot hotela “Teuta”.
“Nadam se da će vlasti Opštine Kotor i zajednice u Risnu uložiti sve napore da osiguraju da ovo područje ostane namijenjeno samo za iskopavanja, a ne u svrhu prodaje ili razvoja. Ovo drugo izazvalo bi proteste u evropskom naučnom svijetu. Novac je prolazan, a priča u Risnu temelj je identiteta i treba da bude ponos Crne Gore”, zaključio je Diček.
Moderator prezentacije bila je Aleksandra Simeunović, istoričarka umjetnosti i muzejska savjetnica u OJU “Muzeji” Kotor.